یکی از ارزشمندترین دارایی های انسان، قدرت تخیل یا تصویرسازی ذهنی است. قوه تخیل در کودکان از همان سه یا چهار سال اول زندگی در مغز کودک شکل می گیرد و اگر والدین برای پروش آن کاری نکنند، آینده کودک و مسیر موفقیت آنها در سراسر زندگی دچار مشکلات زیادی می شود. در ادامه این مطلب با روش های پرورش قوه تخیل در کودکان آشنا می شویم.
چرا باید به پرورش تخیل در کودکان اهمیت داد
هر چند این نکته شاید برای شما والدین گرامی به ظاهر ساده باشد، اما پرورش تخیل در کودکان به آنها توانایی خلاقیت ، مقابله با ترس ها ، بلند اندیشی ، حل مسئله ، رشد مهارت های اجتماعی ، عاطفی ، جسمی و زبانی را می دهد که در بزرگسالی به آنها احتیاج دارند. تا آنجا که ممکن است آنها باید تشویق شود تا به کودکان فرصت رشد ، یادگیری و تخیل را بدهد. بسیاری از انسان های موفق و بزرگ که دنیا را تغییر داده اند در کودکی خود چیزی جز یک تخیل ساده نداشتند. پس اگر آینده کودکتان برایتان مهم است؟ این مقاله را انتها مطالعه نمایید.
قوه تخیل مهمتر از دانش است. زیرا دانش محدود است، اما تخیل کل جهان را در بر می گیرد. (آلبرت انیشتین)
چگونه خلاقیت و تخیل را در کودکان تقویت کنیم؟
در زیر نکات و پیشنهاداتی برای پرورش قوه تخیل و خلاقیت کودک شما آورده شده است:
وقت کودک خود را در فضای باز و طبیعت سپری کنید:
فواید طبیعت برای رشد تصور و تخیل کودک بی پایان است. از آنجا که طبیعت همیشه در حال تغییر است ، فرصت های بی شماری را برای کشف ، خلاقیت و حل مشکلات فراهم می کند. دنیای طبیعی کودکان را به تفکر ،پرسش و رشد ذهن خلاق ترغیب می کند. کودکان می توانند با شن و ماسه و شاخه های درخت، قلعه هایی درست کنند یا چاله بکنند و یا به راحتی روی زمین دراز بکشند و به آسمان بی کران نگاه کنند.
خواندن کتاب:
شب ها هنگام خواب می توانید برای کودک خود کتاب ها قصه بخوانید. یا در طول روز داستان هایی جذاب تعریف کنید. در انتها با او در مورد داستان بحث کنید و نظرات و پیشنهاداتش را بپرسید و قوه تخیل اورا تحریک کنید. پیشنهاد می شود مقاله ی فواید قصه گویی برای کودکان را مطالعه نمایید.
داستان ها و سناریو های تخیلی بسازید:
کودکتان را همراهی کنید و داستان تخیلی بسازید. آنها را به نقش اصلی داستان تبدیل کنید. برای مثال: در داستان به او می توانید به او نقش آدم فضایی، پزشک، پلیس، ملوان کشتی، خلبان، مهندس، رئیس، سرباز، دانشمند، سهراب و رستم یا نقش ابر قهرمانی که جان افراد را نجات می دهد را بدهید. در سطح افکار می توانید محیط هایی را مانند: مهد کودک، مدرسه، ایستگاه فضایی، باغ وحش، خانه، فروشگاه، جنگل یا دریا را مثال بزنید. حتی از عروسک های کودک می توانید برای شخصیت های بازی یا همبازی های تخیلی استفاده کنید.
اینگونه کودک تصورات و تخیلش را بکار می بندد تا داستان را کامل کند. این کار اعتماد به نفس در وی را افزایش می دهد و مهارت اجتماعی و کلامی او نیز تقویت می شود.
کودکان را به فعالیت های هنری را تشویق کنید:
هنر روشی خلاقانه ای است که تخیل را پرورش می دهد ، از طریق نقاشی و رنگ آمیزی ، مجسمه سازی با گل و خاک یا اشیا؛ هنر راهی است که کودکان میتوانند از طریق احساسات کار کنند ، تصمیم بگیرند و ایده های خود را بیان کنند. استفاده از مواد هنری احساس آزادی را فراهم می کند. فعالیت های هنری، مهارت های حرکتی مانند: هماهنگی چشم و دست را ایجاد می کند. بعلاوه ، فعالیتهای هنری باعث ایجاد اعتماد به نفس می شود زیرا کودکان زمانی که کاردستی یا نقاشی را جدیدی را خلق، به آنها تسلط پیدا می کنند و در دفعات بعدی برای ساخت آن ایده های جدید را بکار می بندند.
سوالات باز و قابل تأمل بپرسید:
سوالاتی از کودک خود بپرسید که او را تحریک به تفکر و ایجاد تخیل کند. این کار روشی موثر است تا کودک عقاید و دیدگاهش را به اشتراک بگذارد. برای مثال: بپرسید چه تفاوتی بین شب و روز وجود دارد؟ یا تفاوت سگ و گربه چیست؟ یا بپرسید که چرا مار خطرناک است؟ این سوالات راهی برای رشد استعداد تخیل در کودکان است.
برای کودکان وسایل کمکی و اسباب بازی تهیه کنید:
هنگام خیال بافی و تصویرسازی نیاز به وسایلی برای بازی دارند مانند: استفاده از روسری یا چادر برای شنل، یا کلاه برای تاج، یا پادری بجای قالیچه پرنده تبدیل می شود.از اسباب بازی لگو برای ساخت قلعه یا اشیاء مختلف یا حتی از کلکسیون حیوانات پلاستیکی یا کلیسیون سربازان جنگی یا آدمک ها برای نقش آفرینی ذهنی خیلی به بچه ها کمک کند. پس وسایل متنوع و بی خطر را در اختیار آنها قرار دهید.
کودکان را با نجوم آشنا کنید:
آموزش نجوم میتواند تخیل کودکان را تحریک کند و به توسعه آن کمک کند. آموزش نجوم به کودکان میتواند موجب ایجاد علاقه و شور و هیجان در آنها شود که ممکن است به پیشرفت در تخیل و خلاقیت آنها منجر شود. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مقاله ی فواید آموزش نجوم به کودکان را مطالعه کنید.
اگر خلاقیت و قوه تخیل آنان را تشویق نکنیم، کودکان به بزرگسالانی خلاق تبدیل نمی شوند.
تخیل بیش فعال در کودکان چیست؟
تخیل بیش فعال در کودکان، ممکن است به عنوان یک ویژگی مثبت در نظر گرفته شود. این ویژگی به کودکان کمک میکند که بتوانند ایدههای خلاقانهای برای بازیها و سرگرمیهای خود پیدا کنند و در دنیای واقعی، به شکلی خلاقانه و نوآورانه به مسائل نگریسته و به آنها پاسخ دهند.
با این حال، تخیل بیش فعال در کودکان ممکن است به مشکلاتی همراه باشد، اگر این تخیل به یک حدی بیش از حد پرخاشگرانه و نامناسب برای رفتارهای اجتماعی، اعتقادات ناپایدار و خطرناک، و یا افکار اضطرابآور و ترسناک منجر شود. در این موارد، ممکن است نیاز به مشاورهی روانشناسی باشد.
بعضی از علائم تخیل بیش فعال در کودکان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- پرخاشگری و خشونت آمیز بودن در بازیها
- ایدهپردازیهای نامناسب و غیرمنطقی
- ترجیح دادن دنیای تخیلی به دنیای واقعی
- تمایل به سرگرمی تنها در جهان خیالی و فرار از واقعیتهای نامطلوب
- اضطراب و ترس از چیزهایی که در دنیای تخیلی خود خلق میکنند.
اگر شما نگرانی در مورد تخیل بیش فعال کودک خود دارید، بهتر است با یک پزشک یا روانشناس مشورت کنید. آنها میتوانند به شما در تشخیص و درمان هر مشکلی که ممکن است وجود داشته باشد، کمک کنند.