کودکان درباره ی اینترنت چه فکری میکنند؟

[av_textblock size=” font_color=” color=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” av_uid=’av-k4o2w9y9′ id=” custom_class=” admin_preview_bg=”]

تفکر کودکان در مورد اینترنت

یک‎روز عصر پسر ۵ ساله‎ام مثل اکثر اوقات دیگر برای شام از من پیتزا خواست. من مطمئن نبودم که در فریزر پیتزا داریم یا نه و او ناگهان گفت: بیا از اینترنت بپرسیم. چندروز بعد پیشنهاد داد که در گوگل سرچ کنیم تا ببینیم پدرش چه ساعتی به خانه می‎آید.
با گسترش منبع اطلاعاتی آنلاین در زندگی کودکان‎مان عجیب نیست که گاهی آنها چنین پیشنهاداتی می‎دهند. حتی ممکن است برای‎مان با مزه و جذاب باشد. اما این سوال ایجاد می‎شود که: کودکان و به خصوص آنهایی که تازه شروع به درک دنیای اطرافشان کرده‎اند درباه اینترنت چه فکری می‎کنند؟ فکر می‎کنند کاربرد اینترنت چیست؟ اطلاعاتش از کجا می‎آید؟ این اطلاعات چقدر قابل اعتماد هستند؟ و این دیدگاه چقدر در طول زمان عوض می‎شود؟
ما به عنوان والدین باید درباره جواب این سوالات دقت کنیم. جودیث دانوویچ روانشناس تکاملی در دانشگاه لویس ویل می‎گوید جواب به این سوالات تفکر آنها را برای همه عمر شکل می‎دهد.

دکتر دانوویچ معتقد است فهمیدن اینترنت برای کودکان کار ساده‎ای نیست. “اینترنت این ویژگی را دارد که به شکل واضحی انسان نیست اما در بسیاری از موارد مانند انسان عمل می‎کند- اطلاعات را انتخاب می‎کند و با آنها در تعامل است. خب کودک از این چه می‎فهمد؟”
محققان تلاش کردند برای این سوال پاسخی بیابند. تا به حال بیشتر پژوهش‎ها حول کودکانی بوده که در سن مدرسه هستند و مثلا پیشنهاد کرده‎اند که کودکان پنج ساله دانش درک ابتدایی از کامپیوتر را دارند و برای مثال می‎دانند که کامپیوتر مغز و احساس ندارد.
بیشتر کودکان در این سن مدرسه قضاوت می‎کردند که کامپیوتر برای به دست آوردن اطلاعات خوب است اما نمی‎تواند قضاوت‎گر باشد. در مقابل این کودکان توانایی خاصی برای ارزیابی اطلاعاتی که از اینترنت به دست می‎آورند ندارند. نتیجه یک پژوهش نشان می‎دهد که بیشتر کودکان کلاس پنجمی و ششمی معتقد بودند همه اطلاعاتی که از اینترنت به دست می‎آورند درست هستند.

خب کودکان کوچکتر چه‎طور فکر میکنند

این پژوهشی است که دکتر دانوویچ در حال انجامش است. او در این پژوهش از کودکان پیش‎دبستانی خواست تا ویدیویی را ببینند که در آن دو فرد بالغ و بزرگسال از دو کامپیوتر استفاده می‎کنند تا جواب سوالاتی مانند رنگ علف چیست؟ را بگیرند. کامپیوتر اول همیشه جواب درست می‎دهد و کامپیوتر دوم جواب غلط. سپس از کودکان پرسیدند که ترجیح می‎دهند از کدام کامپیوتر برای جست‎وجو استفاده کنند؟ در بین کودکان چهار ساله اکثرا کامپیوتر اول را انتخاب کردند که پاسخ درست می‎داد. این نشان می‎دهد که استراتژی کودکان در دنیای آنلاین این گونه است: به چیزی اعتماد کن که قبلا جواب درست داده است. این نتیجه مشابه نتیجه پژوهش‎های گذشته درباره رابطه بچه‎ها با مردم است.

پس شاید باید بگوییم که بچه‎ها در قضاوت دنیای آنلاین همان‎قدر مهارت دارند که در قضاوت سایر آدم‎ها. به‎خصوص وقتی درباره صحت اطلاعات قبلی چیزی بدانند.

اما در زندگی واقعی چه‎طور؟

در زندگی واقعی بچه‎ها فرصت دانستن اطلاعات اولیه صحیح را ندارند. دکتر دانوویچ می‎گوید کودکان با تجربه مشاهده‌ دیگر افراد در هنگام کار کردن با اینترنت فهم اولیه را از دنیای آنلاین به دست می‎آورند بنابراین لزوما اطلاعات اولیه درستی ندارند. او معتقد است همه کودکان از یک سن و سال به بعد متوجه می‎شوند که اطلاعات آنلاین از منابع انسانی می‎آید و در نتیجه احتمالا اعتمادشان به آن کمتر می‎شود ولی سن دقیق این اتفاق هنوز معلوم نیست.وقتی از چند کودک پیش دبستانی پرسیدم که اطلاعات آنلاین از کجا می‎آید همگی با نگاهی خالی به من خیره شدند. سرانجام یک کودک پنج ساله گفت: از کارخانه! وقتی از خواهرزاده هشت ساله‎ام پرسیدم آیا اینترنت می‎تواند چیزی را اشتباه بگوید؟ گفت‌: بله گاهی ولی این اشتباه اینترنت نیست و اشتباه آدم‌ها است.

در واقع پژوهش‎ها نیز این مشاهده را تایید می‎کنند که برداشت کودکان درباره اینترنت و اطلاعات آنلاین بین سن پنج تا هشت سالگی به شدت تغییر می‎کند اماهنوز نقطه‎ای دقیق‎تر برای این تغییر تعیین نشده است.

دکتر دانوویچ به همراه همکارانش دکتر نیک نولز و پتریک شفتو این‎روزها بر روی این سوال کار می‎کنند که وقتی کودکان اطلاعات متناقض از اینترنت و منابع انسانی بگیرند به کدام یک بیشتر اعتماد دارند؟ کاربرد این سوال در دنیای واقعی کودکان این‎گونه است که اگر کودکان بفهمند که گوگل چیزهایی را می‎داند که پدر و مادرشان نمی‎دانند وقتی اطلاعاتی متناقض از والدین و اینترنت کسب کند کدام یک را ترجیح می‎دهند؟

پدر و مادر یا گوگل؟

خب این انتخاب می‎تواند چیز خوشایندی نباشد. ما دوست داریم جواب سوالات و کنجکاوی‎های عجیب کودکان‎مان را از گوگل در بیاوریم و به آنها بگوییم اما نمی‎خواهیم برای حل مسائل مهم زندگی لزوما دنبال گوگل بروند. چون اطلاعات اینترنتی می‎تواند ناکامل، نادرست یا گمراه کننده باشد.
زندگی کودکان‎مان در عصر جدید از روز اول به دنیا آمدن در معرض اینترنت و دنیای آنلاین است بنابراین برای همه ما واجب است که بدانیم آنها از اینترنت چه می‎فهمند و می‎دانند و از آن مهم‎تر چه نمی‎دانند و درک نمی‎کنند تا بتوانیم وظایف پدری و مادری خودمان را به خوبی انجام دهیم.

این مطلب را در مورد مراحل رشد مغز در کودکان بخوانید.
[/av_textblock]